ماموریت غیرممکن اجرای آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان

به‌رغم دو دهه حضور نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در جنوب لبنان، آن‌ها قادر نبوده‌اند قطعنامه ۱۷۰۱ را کامل اجرا کنند و مانع درگیری مجدد میان اسرائیل و حزب‌الله شوند

نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان‌ــ RAMZI HAIDAR / AFP

نزدیک به دو دهه است که هزاران نیروی حافظ صلح سازمان ملل قادر نبوده‌اند جلو تسلیح مجدد حزب‌الله لبنان در امتداد مرز اسرائیل را بگیرند.

وال‌استریت ژورنال می‌نویسد اکنون که پس از یک سال درگیری، اسرائیل و حزب‌الله با برقراری آتش‌بس موافقت کرده‌اند، نیروهای موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفیل) بار دیگر در مرکز تلاش‌ها برای حفظ صلح قرار دارند، اما به عقیده تحلیلگران، همچنان توانایی لازم برای نظارت و حفاظت از منطقه حائل میان دو طرف را ندارند.

به گفته مقام‌های لبنانی، این توافق آتش‌بس دوره‌ای ۶۰ روزه را شامل می‌شود تا ارتش اسرائیل عقب‌نشینی کند، ارتش لبنان منطقه مرزی را ایمن و از حضور نظامی مجدد حزب‌الله در این منطقه ممانعت کند. علاوه بر این، یک کمیته بین‌المللی متشکل از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل بر اجرای این توافق نظارت خواهد کرد.

وال‌استریت ژورنال در ادامه می‌افزاید اما نه ارتش لبنان و نه نیروهای سازمان ملل پیش‌تر نیز نتوانسته بودند مانع درگیری و موشک‌پرانی حزب‌الله در جنوب لبنان شوند. نتیجه این امر یک سال درگیری میان اسرائیل و حزب‌الله بود که پس از حمله ۷ اکتبر حماس آغاز شد و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل که بارها زیر آتش حملات دو طرف گرفتار شدند، بیشتر در پایگاه‌هایشان پناه گرفته بودند.

به همین دلیل است که اسرائیل اصرار دارد در صورتی که پس از آتش‌بس همچنان حزب‌الله تهدیدی ایجاد کند، آزادی عمل داشته باشد تا به این گروه شیعه تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران حمله کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

یک مقام اسرائیلی در این زمینه گفت: «ما درباره انحلال یونیفیل صحبت نمی‌کنیم، اما آینده امنیت شمال اسرائیل را نیز به دست یونیفیل نمی‌سپریم.»

یونیفیل از سال ۱۹۷۸ وظیفه‌ای را بر عهده داشته است که، به گفته حامیانش، ماموریت غیرممکن بوده است. پس از آنکه یک گروه شبه‌نظامی فلسطینی به اتوبوسی در مرکز اسرائیل حمله کرد که به کشته شدن ۳۸ غیرنظامی از جمله ۱۳ کودک منجر شد، اسرائیل به لبنان حمله کرد. یونیفیل مسئولیت نظارت بر عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از لبنان و کمک به حفظ امنیت در جنوب این کشور را بر عهده داشت.

پس از جنگ اسرائیل و حزب‌الله در سال ۲۰۰۶، یونیفیل در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت، مسئولیت نظارت بر فعالیت‌های حزب‌الله در جنوب لبنان و کمک به ارتش این کشور را بر عهده گرفت. یونیفیل تخلف‌های احتمالی را به ارتش لبنان و اسرائیل گزارش می‌دهد، و همین‌طور به دبیرکل سازمان ملل که یافته‌ها را به‌صورت منظم به شورای امنیت ارائه می‌دهد. با این حال، ارتش لبنان نسبت به حزب‌الله که تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار دارد ضعیف‌تر است و قطعنامه یادشده نیز ابزار چندانی در اختیار ندارد که دو طرف را وادار به رعایت آن کند.

قطعنامه ۱۷۰۱ تقریبا بلافاصله نقض شد و نیروهای یونیفیل که در برخی مواقع تا ۱۰ هزار گشت در ماه انجام می‌دادند امکان تردد و بازرسی آزادانه نداشته‌اند و نیازمند دریافت مجوز از مقام‌های لبنانی‌اند.

در این بین، نیروهای حافظ صلح از فضای خصمانه و تهدید‌آمیز فزاینده‌ای که حزب‌الله و مردم جنوب لبنان طی این سال‌ها ایجاد کرده‌اند شکایت دارند. این افراد گاهی یونیفیل را به جاسوسی برای اسرائیل متهم می‌کنند و هدف حمله قرار می‌دهند.

البته یونیفیل در خنثی‌سازی برخی درگیری‌ها موفق بوده و جلساتی میان ارتش لبنان و اسرائیل برگزار کرده است تا مانع تبادل آتش بین دو طرف شود. اما به مرور زمان، حزب‌الله به‌قدری سلاح در نزدیکی مرز انباشت که وضعیت برای اسرائیل تحمل‌ناپذیر شد.

یونیفیل می‌گوید می‌تواند تخلف‌ها را گزارش کند، اما قادر به اجرای یک‌جانبه قطعنامه ۱۷۰۱ نیست. ارتش لبنان پیش‌تر اعلام کرده که ماموریتی را که همراه نیروهای حافظ صلح بر عهده داشته انجام داده است تا از اجرای توافق سال ۲۰۰۶ و دفاع از تمامیت ارضی لبنان از جمله مقابل اسرائیل اطمینان حاصل کند. حامیان ارتش لبنان می‌گویند دلایل گوناگونی از جمله کمبود بودجه بین‌المللی و چالش‌های ناشی از شکاف‌های فرقه‌ای لبنان سبب شده است که نیروهای مسلح نتوانند این ماموریت را به‌صورت کامل انجام دهند.

فواد سنیوره، که به‌عنوان نخست‌وزیر وقت لبنان در مذاکرات قطعنامه ۲۰۰۶ نقش داشت، گفت مسئولیت اجرای قطعنامه بر عهده طرف‌هایی است که با آن موافقت کرده‌اند؛ وقتی آن‌ها به تعهداتشان عمل نمی‌کنند، یونیفیل را در وضعیتی تقریبا ناممکن قرار می‌دهند.